RAAZI- To love your country does not mean to hate another.

 " రాజీ " ( Raazi ) సినిమా చూసొచ్చానూ:

 సినిమా చూస్తున్నంత సేపు  ఎన్ని ప్రశ్నలు . ఎన్ని భావోద్రేకానికి లోనైయ్యే సందర్భాలు . ఎన్ని సవాళ్లకు మానవత్వం దేశభక్తి ముడిసరుకు? అని మనల్ని మనమే ప్రశ్నించుకునే సందర్భాలు . దేశభక్తి  ఇంత అద్భుతంగా ఉంటుందా అని అదేదో భావోద్రేకానికి లోనై రోమాలు నిక్కపొడుచుకోవటాలు. దేశభక్తి వర్సెస్ ప్రేమ ? ఎటువైపు ఎలా ఆలోచించాలో ప్రేక్షకునికి వదిలేసిన దర్శకత్వం. అన్ని కలిసి ఒక మంచి సినిమా. గుర్తుండిపోయే సినిమాగా తెరకెక్కించే ప్రయత్నం చేసి అభినందనలు అందుకుంటున్న మేఘన గుల్జార్ ని మనమూ అభినందించకుండా ఉండలేము. ఆలియా భట్ నటన ఇంకా మెరుగైంది. తనకీ ఈ  విజయంలో ఎక్కువ  పాళ్లు క్రెడిట్స్ అందుతాయి.

అసలు కాశ్మీర్ అనేదే చాలా సున్నితమైన ప్రదేశం,సమస్య కూడా. బజ్రంగీ భాయ్ జాన్ సినిమాలో అర్ మన కాశ్మీర్ అక్కడ ఉందే అని చూసి ఆశ్చర్యపడ్డ సంఘటన ఇంకా మర్చిపోనే లేదు. ఎక్కడైనా ఒక బాంబ్ పేలిన సంఘటన అల్లర్లు జరిగిన సంఘటన వింటే ముందుగా అనుమానస్తులుగా ముస్లింలవైపే చూసే వర్తమాన పరిస్థితుల్లో మనం వున్నాం.  ఇండియా పాకిస్తాన్ మధ్య క్రికెట్ అంటే పెద్ద వ్యాపారఅంశం అది. పరమ శత్రు దేశంతో మనం యుద్ధం చేస్తున్నట్టే ఫీల్ అవటం క్రికెట్ చూస్తూ కూడా.

దేశభక్తి మాకు మాత్రమే సొంతం అనుకునే ఒకానొక మత, పార్టీ   ప్రభావం  నడుస్తున్న గడ్డు పరిస్థితుల కాలం ఇది . ఇంత దైర్యంగా ఈ అమ్మాయి మేఘన గుల్జార్  1971 సంవత్సరం టైం పీరియడ్ని తీసుకుని తూర్పు , పశ్చిమ పాకిస్థాన్ల  మధ్య యుద్ధ వాతావరణం , ఘాజీ అటాక్ లకు సంబంధించి ఒక ముస్లిం యువతీ భారత దేశ గూఢచారిగా తన జీవితాన్ని ఫణంగా ఎలా  పెట్టింది అన్నదే సినిమా.

2017 సంవత్సరం లో the Centre for the Study of Developing Societies వాళ్ళు ఒక సర్వే నిర్వహించారు.  ఆ సర్వే ప్రకారం 33% హిందువులు  ప్రాణస్నేహితుడుగా / స్నేహితురాలుగా ముస్లింని కలిగి ఉంటె , 74%  మంది ముస్లింలు తమ ప్రాణ స్నేహితులుగా కలిగి ఉన్నారంట. మతం , ఎలెక్షన్లు వాటికి గల  సంబంధం  గురించి తెలుసుకునేందుకు జరిగిన ఈ సర్వేలో తెలిసిన విషయం ఏంటంటే  భారతదేశంలో ఏ వర్గం వాళ్ళు వాళ్ల వర్గం వాళ్ళతోనే  స్నేహం  చేయడానికి ఆసక్తి చూపుతున్నారు.  ముఖ్యంగా  గుజరాత్ , హర్యానా , కర్ణాటక మరియు ఒరిస్సా  రాష్ట్రాల్లో ఈ విధమైన స్నేహాలు  నడుస్తున్నాయి,అక్కడ ముస్లిం లను చిన్న చూపు చూస్తూ ఒంటరివాళ్లను చేస్తున్నరు. 

13% మంది హిందువులు , ముస్లింలు " highly patriotic " అత్యంత దేశభక్తి కలిగిన వాళ్ళుగా భావిస్తుంటే 77% ముస్లింలు తమని తాము  " highly patriotic "గా భావిస్తున్నారు . ఇదెందుకు చెప్పాల్సివస్తుందంటే హిందువులు దేశభక్తి , ముస్లింల వైపు నుంచి  ఒకలా ఆలోచిస్తే , ముస్లిం లు దేశభక్తి గురించి తాము ఎంత నిబ్బద్దతో ఉన్నారో చెబుతున్నట్టు  ఉంది,

మరి మనం  ఎక్కడ పొరపాటుపడుతున్నాం ?    మతంకి దేశ భక్తి ఉంటుందా ? మతమే దేశభక్తా ?  పలానా మతస్తులే దేశభక్తులు అన్న ఎన్నో ప్రశ్నలు ఈ కాలంలో చాలానే చర్చకు  వచ్చాయి. నేనంటాను మత ప్రాదిపదికన దేశభక్తిని నిరూపించుకునే రోజు రావడమే మన  దౌర్భాగ్యం. స్వాతంత్య్ర పోరాటం సమయంలో హిందువులతో సమానంగా ఉద్యమంలో పాల్గొని ప్రాణాలర్పించిన ముస్లింలున్నారు. అతి భయంకరమైన బైఫర్కేషన్ చూసి వెళ్లలేక వెళ్లిన ముస్లింలు ఉన్నారు.  బాగ్ మిల్కా బాగ్ సినిమా ఆ పెయిన్ ని చాలా బాగా ఎలివేట్ చేసింది. కానీ RAAZI  సినిమా కోణం బైఫర్కేటైన ఇరుదేశాల ప్రజలు ఎవరికీ వాళ్ళే గొప్ప  దేశభక్తులుగా నిరూపించుకోవలసిరావటం. 

సినిమా విషయానికొస్తే :

1971 సంవత్సర కాలంలో ఎమర్జెన్సీ పరిస్థితులు, పాకిస్తాన్ తో యుద్ధ వాతావరణం లాంటి పరిస్థితుల మద్య , ఢిల్లీ యూనివర్సిటీలో చదువుతున్న అమ్మాయి అనుకోని కారణాల వల్ల గూఢచారిగా మారాల్సివస్తుంది. తాతల తండ్రుల నించి ఆ దేశభక్తి తన నరనరాల్లో జీర్ణించుకుని ఉందని చెప్పే సెహ్మత్ ( ఆలియా ) షార్ట్ టర్మ్ ట్రైనింగ్ తీసుకుని పాకిస్తాన్ మేజర్ కొడుకుని పెళ్లి చేసుకుంటుంది. అదీ తండ్రి కుదిర్చిన సంబంధమే. పాకిస్తాన్ పోలీస్ మేజర్ తో స్నేహంగా ఉంటూనే దేశపు ఇంటలిజెన్స్కి ఉప్పందించే వ్యక్తిగా అతడున్నట్టు తన పాకిస్తాన్ స్నేహితుడికి తెలియనియ్యనివ్వడు. పెళ్లి చేసుకుని అత్తగారింట్లో పరాయి దేశంలో శత్రువుగా భావించే దేశంలో, క్రష్ ఇండియా అని ప్రతి చోట నినాదాలు ఇవ్వబడే దేశంలో తనని తానూ ఎలా కాపాడుకుంటూ దేశంపై జరుగుతున్న కుట్రను భంగం చేయడానికి ఎన్ని సాహసాలు చేసిందో. చివరికి తన ప్రేమనే ఎలా ఫణంగా పెట్టిందో చూపే సినిమా . ఈ సినిమా హరిందర్ సిక్కా నవల " కాలింగ్ సెహ్మత్ " ని బేస్ చేసుకుని తీసింది. ఈ నవల యాధార్ధ సంఘటనల్ని ఆధారం చేసుకుని రాయబడిందవటం కూడా అదనపు బలమేమో సినిమాకి. అందువల్ల ప్రేక్షకుడు ఇంకెక్కువ థ్రిల్ ఫీల్కాగలిగాడు.   

ఆలియా భట్ చాలా బాగా నటించింది. హై వేలో,  ఉడ్తా పంజాబ్, డియర్ జిందగీ  సినిమాలలో తన అద్భుతమైన  నటనతో ఆకర్షించిన ఆలియా ఈ సినిమాలో చాలా మెచ్యూర్ గా నటించటం గమనించొచ్చు.   అద్భుతమైన ప్రకృతి రామణీయతని ఈ సినిమాలో చూడొచ్చు. ఒక అమాయకమైన ఆడపిల్ల నుంచి స్పై గా మారడమే కాకుండా చంపే వరకు నరనరాల్లో దేశాన్ని నింపుకున్న ఒక ముస్లిం అమ్మాయి గాథని తన కథే అన్నంత బాగా చేసింది ఆలియా.  మిగతా అందరూ నటులు కూడా తమ పాత్రలని చాలా బాగా నిర్వర్తించారు. 

దర్శకురాలు ఏం చెప్పాలనుకున్నారో ప్రతి ఫ్రెమ్లో , ప్రతి షాట్లో క్లియర్ గా అర్ధం అవుతుంది. ప్రొటాగనిస్ట్ పాత్ర పడాల్సిన మానసిక సంఘర్షణని, ప్రతి సారి ప్రమాదపు అంచుల దాకా వెళ్లి తప్పించుకునే పరిస్థితుల్ని చూసే ప్రేక్షకుడు కూడా తీసుకునేట్టు చూపించడంలోనే ఆమె ప్రతిభ బేరీజు వేయొచ్చు,

మద్రాస్ కేఫ్ సినిమా కొంత ఇలాంటి నేపధ్యాన్ని సినిమాగా చూపించింది, తరువాత ఒక దేశం రక్షణవ్యవస్థ ఎంత చాకచక్యమైన సమాచార వ్యవస్థ విస్తృతి కలిగి ఉంటారు ? మనం ఇంత ప్రశాంతంగా నిద్రపోగలుగుతున్నాం అంటే మన కోసం ఎంత మంది గూఢచారులు వివిధ దేశాల్లో పనిచేయాల్సి వస్తుంది లాంటిని ఈ సినిమా చర్చిస్తుంది. చూస్తున్నంత సేపు  కుటుంబాలని దేశాలని విడిచి వాళ్ళు మనకోసం ఎంత కాశపడుతున్నారు అని  వాళ్లకు హృదయం లోలోపలే కృతజ్ఞతలు చెప్పుకుంటాం. 

సినిమా మొదట్లో ఒక చిన్న ఉడత పిల్లని కాపాడడానికి పూనుకునే ఒక అమ్మాయి ,పెళ్లి చేసుకుని అత్తారింటికి వెళ్లి , అత్తగారి కుటుంబాన్నే నాశనం చేయగలిగేంత దేశభక్తిని ఎలా నింపుకుందో తాత్వికంగా ఆలోచిస్తే బుర్ర వేడెక్కుతుంది. దేశం అంటే మనుషులు , మట్టి కాదని ముందు నుంచి నమ్ముతుంటాం మనం. మరి ఈ యుద్ధాలెందుకు, ఈ విడిపోయిన మనుషులు ఒకప్పుడు మన వాళ్ళే కదా, వాళ్ళ మీద మనకెందుకు అంత కోపం, వాళ్ళకెందుకు అంత పగ ?? . చివరాఖరికి దేశం విషయానికొస్తే ఆలీయానే ఇండియన్ ఇంటలిజెన్స్ చంపేయాలనుకోవడం తన కళ్ళతో తానె చూసాక జీవితమా దేశమా లాంటి పెద్ద పెద్ద మాటలు మనం కూడా మాట్లాడమేమో.. ! 

ఒక రకంగా బాలీవుడ్ లో ఉమెన్ ప్రొటాగనిస్ట్ ల పాత్రలు వచ్చినంత మన తెలుగులో లేవు. ఇలాంటి సబీజెక్ట్లను తీసుకుని  తెలుగులో కూడా ఇంత గొప్ప పాత్రలని సృష్టించగలగాలి. 

మొన్నీ మధ్య ఇరాన్ ఫిలిం ఫెస్టివల్లో ఇద్దరు విమెన్ డైరెక్టర్ల అద్భుతమైన సినిమాలు చూసాక మనకు ఎందుకు ఇలా స్త్రీ దర్శకురాళ్లు లేరు అని కొంచెం బాధనిపించిన మాట వాస్తవం. మేఘన గుల్జార్ దర్శకత్వ ప్రతిభ ఈ చిత్రం రూపంలో చూసాక త్వరలో తనని చూసి ఇంకెందరో వుమెన్ డైరెక్టర్లు రాబోతున్నారన్న ఆశ కలిగించింది.  ఎక్కడ ఓవర్ యాక్షన్లు లేకుండా .. దేశభక్తి అనగానే జాతీయగీతం లాంటివి లేకుండా. బాక్డ్రాప్ లో విపరీతమైన BGM లు లేకుండా చాలా చక్కగా సినిమాని కూర్చి నా పేరు ముకేశ్ యాడ్ నుంచి,  స్ట్రాంగ్ వాల్  యాడ్స్ నుంచి కూడా కాపాడింది మేఘన. అంతేనా " Watan ke aage kuch bhi nahi, khud bhi nahi "    లాంటి డైలాగ్స్ విన్నప్పుడు మనకీ దేశభక్తి లోలోపల ఉప్పొంగుతుంది. 

ఈ సినిమాతో హిందూ ముస్లింలమధ్య ఆ వైరి భావం, దృక్పదాల్లో మార్ఫు తీసుకొచ్చే ప్రయత్నం కొంత వరకు జరిగింది. నిజంగా ప్రేక్షకులు ఈ సినిమాని అంతే పాజిటివ్ గా తీసుకోగలిగితే అంతకు మించిన సార్ధకత లేదు. 

ఈ సందర్బంగా మేఘన గుల్జార్ ఒక ఇంటర్వ్యూ లో అన్న మాటలు మనల్ని వెంటాడతాయి - " నువ్వు నీ దేశాన్ని ప్రేమిస్తున్నాను అని చెప్పడం గొప్ప విషయమే, అలా అని దేశాన్ని ప్రేమియించడం అంటే ఇతర దేశాలని ద్వేషించడం కాదు ". 

  






   

మహానటి

#మహానటి

మాటల్లేవ్. గుండెబరువెక్కింది. మాటలు ఆమె అభినయ పరకాయప్రవేశం ముందు ఆమెని తప్ప ఇంకెవరినీ చూళ్లేక దాసోహం అన్నాయ్. మాటలు వెతుక్కుని రాసేందుకు ఇది కథ కాదు జీవితం. జీవితం మూడు ముక్కలు. సంసారం. చదరంగం. సముద్రం. ఎన్నెన్ని నిర్వచనాలు. ప్రతి జీవితం ఒక కథ. ప్రతి కథ ఒక అనుభవం. మహానటిది కూడా లెక్కలేనంత, లెక్కలేయలేనంత అద్భుతమైన జీవితం.  అందమైనదా ? దుఃఖభరితమైనదా ? ఏంటి ? మొత్తంగా ఆమె తనని తానూ మూర్తీభవించుకున్న సంపూర్ణ అనుభవసారం.

ఇప్పటి  వరకు జీవితం అంటే మగవాడిదే. కష్టాలంటే మగవాడివే. అనుభావాలు అంటే మగవాడివే. ఆడవాళ్లు ఎక్కడ తెరమీద తమ జీవితాల్ని తాము ఆవిష్కరించుకున్నది  కనబడదు. మగవాడు రాసిందే  చరిత్ర. కథ.

మాహానటి సావిత్రిగారి జీవితం తెర మీద చూస్తున్నంత సేపు ఎవరికి వారు ఆమెతో కనెక్ట్ అవకుండా ఉండలేరు. చాలా చోట్ల కంటతడి పెట్టించే సందర్భాలు. ఆ సినిమా మూడు గంటల సేపు ఆమె జీవితం మొత్తాన్ని ఆవిష్కరించడం కష్టం. చూపించినంతలో దర్శకుడు ఆమెని మొత్తంగా ఆవిష్కరించే ప్రయత్నం చేసారు.

ఆమె బ్రతకడాన్ని, ఆమె వైభవాన్ని, ఆమె విలాసాల్ని , బలహీనతల్ని, వ్యక్తివాన్ని పరిచయం చేసాడు. దీనికే సగటు ప్రేక్షకుడు అంతలా కనెక్ట్ అయ్యాడు. తన అంతర్మధనాన్ని తన లోలోపలి సంఘర్షణలని ఇంకా లోతుగా చూపించుంటే ఏమైపోయే వాళ్ళో ప్రేక్షకులు.

ఇది బయోపిక్లు సినిమాగా వస్తున్న కాలం. మనం ఫిక్షన్లను దాటి జీవితాలను తెలుసుకునేందుకు ప్రేక్షకులం గా ఇంటరెస్ట్ చూపిస్తున్న కాలం. బాగ్ మిల్కా బాగ్, మేరీ కామ్ , దంగల్ , ఇప్పుడు రాబోతున్న సంజూ భాయ్  బాలీవుడ్లో బయోపిక్లకు పెరుగుతున్న ఆదరణ నిదర్శనం. ఇక ఇప్పుడు తెలుగులో కూడా ఈ బయోపిక్ల పరంపర మొదలైన సందర్భంలో వీటిని చాలెంజింగా తీసుకుంటున్న దర్శకులను అభినందించాలి అందుకు సమానంగా ఎప్పుడు మూస ధోరణినే ఇష్టపడతారు ప్రేక్షకులు అనే దాన్ని కాదని మారుతున్న ప్రేక్షకుల అభిరుచిని గురించి వారిని అభినందించాలి.

మహానటి విషయానికొస్తే ఒక అద్భుతమైన చిత్రాన్ని మనకి నాగ్_ అశ్విన్ అందించాడు. రెండు విషయాల్లో ఆయనని మనం అభినందించాలి. 1. సావిత్రి గారిని ఈ తరం పిల్లలకి పరిచయం చేయటం. 2. సావిత్రి గారిని మహానటిగా ఎప్పటికి బ్రతికుండేట్టు  చేయటం.

కేవలం నటి సావిత్రి గారి ఫోటోని డిస్ప్లే పిక్ గా పెట్టుకుంటే 200 కిలోమీటర్లు ఆ ఫేస్బుక్ అకౌంట్ ఎవరిదో ఆవిడ సావిత్రిలాగే ఉంటారని ఊహించుకుని ప్రయాణం చేసొచ్చిన ఒక అంకుల్ గురించి తెలుసు. సావిత్రి ఫోటో పెట్టుకోగానే ఆవిడ సావిత్రి కాకపోవచ్చు. కానీ సావిత్రి గారి ఫోటో చూసి ఆవిడని ఇంకొకకరిలో చూసుకోవాలనుకున్న ఆమె అభిమానులు లెక్కకుమించే.
ఇవ్వాళా ఆవిడ జీవితాన్ని తెరమీద చూస్తూ ఆ అంకుల్ లాంటి వాళ్ళు. కాటన్ చీరలని కట్టుకుని చేతిలో పుస్తకం పట్టుకుని BA చదవడానికెళ్లిన ఆంటీలందరూ మళ్ళీ ఆమెని గుండెలనిండా నింపుకునే ఉంటారు. 

ప్రస్తుత కాలంలో నటి అంటే జీరో సైజ్ ఉండాలి. డ్యాన్స్ విరగదీయాలి. స్కిన్ షో చేసేందుకు ఒప్పుకోవాలి. అసలు సినిమాలో హీరోయిన్ కి ఏ పాత్రా ఉండదు ముఖానికి మేకప్ వేసుకుని డైలాగ్ లేకున్నా హీరో పక్కనుంటే చాలు లాంటి పరిస్థితులు.  అవి చూస్తున్న ఇప్పటి జనరేషన్ మీద కూడా ఎంత ప్రభావం చూపిస్తున్నాయో చెప్పలేం. మరి మహానటి 300 సినిమాలు ఎన్ని డైలాగులు గుర్తుపెట్టుకుని ఎంత నటనా కౌశలం ప్రదర్శించి ఉంటుంది. హీరోయిన్ అంటే శరీర కొలతలు కాదు . నటనా కౌశలం అని మరో సారి సినీ రంగం వాళ్లకి ఆమె గుర్తుచేస్తే ఈ సినిమా ద్వారా అంతకన్నా ఆశించేదేముంది.

ఆమె ఎంత పట్టుదల గలిగిన మనిషి, ఎంత ధైర్యశాలి, ఎంత నిబద్దత , నిజాయితీ ఉన్న మనిషి, మాట మీద నిలబడగల మనిషి , మంచితనం నటనలా కాకుండా జీవన విధానంలా చేసుకున్న మనిషి, మోసపోతున్న ప్రేమించే మనిషి. మగవాళ్ళకి సమానంగా ఏదైనా చేయగల మనిషి. అంగరంగ వైభవంగా బ్రతుకగలిగి అవి లేకున్నా బ్రతుకును అంతే ధైర్యంగా బ్రతికిన మనిషి. అంతటి ధీశాలి కూడా" ప్రేమ " దెబ్బకి కుప్పకూలి పోవటం ఎంత నేర్పుతుందో చూసే జనాలకు. జీవితాన్ని అడ్వెంచర్ గా తీసుకునేవాళ్లు చాలా తక్కువ మంది వుంటారు. సావిత్రి గారు అంత అడ్వెంచరస్ వుమెన్ అయ్యుండి కూడా ప్రేమ దగ్గర ఎందుకింత పలచనయిపోవటం అనిపించొచ్చు.

ఆమె ఎక్కడా ఓడిపోలేదు. ప్రేమ మోసం చేసేంత చుట్టుకున్నా తనని తాను ప్రేమకోసం కాల్చుకుంది. ప్రేమ అందరికీ అర్ధం అయిన భావన అంటే పొరపాటే. లోకాన్ని ఎదిరించి ప్రేమకోసం సాహసం చేయడం. జీవితాన్ని ఫణంగా పెట్టడం సాహసవంతులే చేయగలరు. అది సావిత్రి గారికే సాధ్యమైంది. ఆమె ఎదుగుదలకి ఓర్చుకోలేని సహచరుడు. ఆమెతో ఉంటూనే ఆమెని మోసం చేసిన వ్యక్తులు పశ్చాత్తాపం లేకుండానే చనిపోయుంటే వాళ్లంత పాపాత్ములే ఉండరేమో. సావిత్రమ్మ జీవితం ఒక పాఠం. ఆమె అనుభవాలు ప్రతి స్త్రీ తన జీవితాన్ని ఎంత సమర్ధవంతంగా నిర్వహించుకోవాలో చెప్పే గురువులు. ఆమె మన ముందు తన జీవితాన్ని ఒక ఉదాహరణగా పరిచి వెళ్ళింది.  ఈ సినిమాతో ఆమె మళ్ళీ జీవించటం మొదలు పెట్టింది. ఆమె ఎప్పటికీ జీవిస్తుంది.

సినిమాని దర్శకుడు ఏ ఏ టెక్నీక్లు వాడి తీసాడన్నది పక్కన పెడితే. ఆ కాలంలోకి తీసుకెళ్లేందుకు వాడిన కలర్ బాలన్స్ అద్భుతం. ప్రతి ఫ్రేమ్ ఒక దృశ్యకావ్యం. నటులందరి సమిష్టి కృషి ఈ సినిమాలో కనిపిస్తుంది. దర్శకుడి దార్శనికత అతడు ఆమె జీవితాన్ని స్క్రిప్ట్ రాసుకుంటూ ఎంత ప్రేమించాడో కీర్తి సురేష్ని క్లోజ్ అప్ షాట్స్ తీసేప్పుడు కనిపిస్తుంది. కీర్తి సురేష్ సావిత్రిలాగా తనని తానూ మలుచుకోవడంలో విజయం సాధించింది.

ఇన్ని రోజులు ఆడవాళ్లు బలహీనులన్న అపోహలను బద్దలుకొట్టడానికి ఇలాంటి బయోపిక్ లు రావాల్సిన అవసరం ఇంకా ఉంది. వాళ్ల ఆలోచనా ధోరణులను క్షుణ్ణoగా చర్చకి పెట్టి వాళ్ళ మానసిక పరిస్థితులగురించి మాట్లాడాలంటే ఇంకా చాలా మంది జీవితాల్ని మన ముందు ఆవిష్కరించే సమయం రావాలి. అలాంటి వాటికి ఈ మహానటి సినిమా  ముందడుగు.

***

ఈ సినిమా కేవలం సావిత్రిగారి జీవితం గురించే మాట్లాడదు. ఆమె జీవితంతోపాటు ముడేసుకున్న అప్పటి కాలమాన పరిస్థితులగురించి మాట్లాడుతుంది. అణాలు , నాటకాల కంపెనీలు. నాట్యమండలిలు . సినిమా ప్రభావం వల్ల దెబ్బ తిన్న నాటకాలు. తెలుగు రాష్ట్రం కోసం జరిగిన ఉద్యమాలు. రాజకీయ పరిస్థితులు . సినిమా కోసం వచ్చే ఆడపిల్లల్ని ఎక్సప్లయిటేషన్ చేయడం చూపించే ఒక చిన్న సంఘటన సినిమా పరిశ్రమ పాడయ్యేందుకు ఎలా పూనుకోవడం. ఇవన్నీ రికార్డ్ చేసింది.

నాగ్ అశ్విన్ సావిత్రి గారి జీవితాన్ని మనకి సినిమాగా అందించడంతో పాటు ఆమెతో పాటు నడిచిన చరిత్రని కూడా దృశ్యమానంగా రికార్డ్ చేయడం ద్వారా తన ఎబిలిటీని ప్రూవ్ చేసుకున్నాడు.

"సినిమా పరాదిసో " నాకిష్టమైన సినిమాల్లో ఒకటి అందులో ప్రొటాగనిస్ట్ కారెక్టర్  బాల్యం నుంచి అతని జీవితాన్ని ఎలా ఆవిష్కరిస్తూ వెళ్లి సినిమా ప్రపంచాన్ని ఏలే ఒక డైరెక్టర్ గా మారతాడో ఎలా తన జీవితం మలుపులు తిరుగుతుందో విషాదాలు ఆనందాలు అన్ని కలగలిపి చూపించాడో దర్శకుడు. మహానటి సావిత్రి చూస్తున్నప్పుడు కూడా అదే అనుభవం కలిగింది. అనంతు చింతలపల్లి గారు అన్నట్టు ఆవిడని జాతీయస్థాయికి పరిమితం  చేయకుండా అంతర్జాతీయ స్థాయికి ఎక్స్ప్లోర్ చేయగలిగేలా ఇది వెళ్ళుండాల్సింది. వెళ్తుందేమో కూడా చెప్పలేం.

మొత్తంగా మహానటి సావిత్రి గారు you lives on and on... !!

-------------
మెర్సీ మార్గరెట్
9052809952

 

“ఫెంటాస్టిక్ ఫైవ్ “ఇంటర్నేషనల్  ఫిలిం ఫెస్టివల్

---------------------------------------------------------------

జర్మన్ ఫిలిం ఫెస్టివల్ ముగిసింది. ముఖ్యంగా జర్మన్ ఫిలిం ఫెస్టివల్ అనడానికి బదులు “వెర్నెర్ హర్జోగ్ “ఫెస్టివల్ ముగిసింది అనాలేమో. సినిమా ఏం చేస్తుంది అని ప్రశ్నించుకుంటే అనేకరకాల
సమాధానాలొస్తాయి. అన్నీ సమాధానాల వెనక డైరెక్టర్ బుర్ర బ్లూ ప్రింట్ లా కనిపిస్తుంది.
అతడేం అనుకున్నాడు. ఏం చూపించాలనుకుంటున్నాడు ?. ఏ ఆలోచనలతో తిప్పి
పంపాలనుకుంటున్నాడు ?. ఒక్కొక్కరికి ఒక్కోలా అతడెందుకు పరిచయం అవుతాడు.?
అన్నీ ఒక్కొక్కటి పక్కన కూర్చితే ఆ దర్శకుడు పది పేజీల వ్యాసంలా కనిపిస్తాడు. (నేను మాట్లాడుతుంది తెలుగు సినిమాల గురించి తెలుగు దర్శకుల గురించి కాదు )
ఒక ఆండ్రీ తార్కొవ్స్కి గురించి లేదు హీర్జోగ్ గురించి లేదా అబ్బాస్ కైరోస్టమి గురించి.

ఏప్రిల్ 9 తారీఖు నుంచి 13 తారీఖు వరకు రవీంద్ర భారతిలోని పైడి జయరాజు థియేటర్లో అయిదు రోజులు
వెర్నెర్ హర్జోగ్ పిచ్చితనంలో , రాక్షత్వంలో , మానవత్వపు లోతుల్లో , అధికారకాంక్ష సాగించే హింసలో,
రోజూ అతడితో పాటు ఒక్కో ప్రాతం , ఒక్కో ఖండం తిరిగి అవి చూసిరావడం ఎంత అదృష్టం. అదృష్టం అనే కన్నా ఎంత లెర్నింగ్ ఎక్స్పీరియన్స్ అని అనాలి.

సహారా ఎడారులు. అమెజాన్ నదులు . అమెజాన్ అడవులు. మాచు పీచు కొండలు.
పేరు ప్రాంతపు మైదానాలు. సెంట్రల్ ఆఫ్రికా. రష్యా . మంగోలియా పాటలు, జర్మనీ జానపద కథలు.
అన్నీ ఒక దగ్గర కూర్చి  టూర్ ప్యాకేజి ఇచ్చి పంపినట్టుంది.

నావరకు నాకు వెర్నెర్ హర్జోగ్ ఒక అధ్బుతం . ఒక పిచ్చోడు. కాదు కాదు  బీభత్సాన్ని దగ్గరగా వెళ్లి
జుట్టు పట్టుకు వచ్చి చూపించే వాడు. భయపెడుతూనే మనం ఏం చేస్తున్నామ్ అని సున్నితంగా
మొట్టికాయ వేసి ప్రశ్నించే వాడు. మారిపోతున్న మనుషుల గురించి , అంతరించిపోతున్న మానవత్వం
గురించి చింతపడే వాడు. గుండెల నిండా చూపించాలనుకున్న దాని గురించి ఏ జంకు
లేకుండా చూపించే సాహసి. అన్నిటికి మించి సాహస యాత్రికుడు.

ఈ అయిదు రోజులు ప్రదర్శింపబడ్డ సినిమాలు ఒక్కొక్కటి ఒక్కో మాస్టర్ పీస్.
భూగ్రహం మీద ఏడు ఖండాల గురించి సినిమా తీసిన వాడు సాహసి ఈ వెర్నెర్  హర్జోగ్ ఒక్కడే.
అంతరించి పోతున్న మనిషి తనం గురించి చాల సెట్టైరికల్ గా మాట్లాడగలడు. డాక్యుమెంటరీలకోసం
ఏదైనా చేయగలడు. ఎన్ని మైళ్ళ ప్రయాణం చేయడానికైనా వెనకాడడు. వెళ్లకూడని ప్రాంతాలకు వెళ్లి
ఆరోగ్యం మీదకి తెచ్చుకోగడు. ఏ గ్రాఫిక్లు ఇష్టపడని వాడు. జనాలతో అడ్వెంచర్లు చేయించగలడు.
వీలయితే పెద్ద స్టీమర్ పడవని కొండని తొలిచి దాటించగలడు.

వెర్నెర్ హర్జోగ్ నా హీరో. ప్రస్తుతం నన్ను సినిమా తీయడం చాల సులువు అని నేర్పించిన హీరో.

“ఫెంటాస్టిక్ ఫైవ్ “ఇంటర్నేషనల్  ఫిలిం ఫెస్టివల్లో భాగంగా జర్మన్ సినిమాలు :

డైరెక్టర్- “ వెర్నెర్ హర్జోగ్  “ రెస్ట్రాస్పెక్టివవ్

-----------------------------------------------------

సోమవారం : అగిర్రే వ్రాత్ ఆఫ్ గాడ్  ( AGUIRRE WRATH OF GOD)

1972 లో విడుదలైన వెర్నెర్ హర్జోగ్  సినిమా ఇటు ప్రేక్షకులను అటు సినిమా ఇండస్ట్రీతో సంభందం ఉన్న
ప్రతి ఒక్కరిని  ఒక కుదుపు కుదిపింది. ఇది దర్శకుడి ప్రతిభకి నిదర్శనం. తక్కువ బడ్జెట్ తో ఇలా అధ్బుతమైన
దృశ్య కళాఖండాన్ని సృష్టించొచ్చు అని వెర్నెర్ హర్జోగ్ నిరూపిస్తే , అధ్బుతమైన పాత్రదొరికితే ఎలా అందులో
జీవించవచ్చో “ క్లోస్ కిన్స్కి “ నిరూపించాడు.

పదహారవ శతాభ్దానికి చెందిన “ Lope de Aguirre “ అనే సైనిక నాయకుడు , స్పానిష్ సాహసయాత్రకు
సంభందించిన బృందంతో కలిసి బంగారపు నిధులున్న ఎల్ డొరాడో ని వెతుకుతూ వెళ్లేందుకు బయలుదేరడం ,
అధికారికంగా ఉన్న రాజును చంపి తనని తానూ రాజుగా ప్రకటించుకోవడం. చివరికి ఆ ప్రాంతాన్ని కనుక్కోలేక
ఒక్కడే మిగలటం అనే తన జీవితం ఆధారంగా దర్శకుడు రాసుకున్న కథ. బాలల కథల్లో ఆగిర్రే గురించి చదివి
ఆశ్చర్యానికి గురైన వెర్నెర్  హర్జోగ్ అతడి గురించి పరిశోధన చేసి ఈ సినిమాకి ప్రాణప్రతిష్ట చేసాడని చెప్తారు.

తాము జయించిన మూల వాసులైన ఆ దేశ ప్రజలని బానిసలుగా చేసుకుని “El Dorado “ అనే ప్రాంతాన్ని
బంగారం కోసం వెతుకుతూ ఆగిర్రే బృందం   ప్రయాణం అవుతారు. వాళ్ళ ప్రయాణం లక్ష్యం బంగారం బాగా దొరికే ప్రాంతం
“ ఎల్ డోరాడో “ ని స్వాధీనం చేసుకోవడం. అక్కడ స్పానిష్ కాలనీని స్థాపించడం. క్రైస్తవ్యాన్ని పరివ్యాప్తి చేయడం .
అందుకని వీళ్ళ బృందంలో ఒక మతగురువు కూడా ఉంటాడు.  

భూమికి 14000 అడుగుల ఎత్తున్న నిటారుగా ఉన్న కొండమీద నుంచి 400 నుంచి 500 మధ్య
మనుషులని గుర్రాలతో , పందులు , పశువులు , యుద్ధ సామాగ్రి, ఆహారం , పల్లకీలు  
అందులో రాజవంశానికి చెందిన రాణి , ఆగిర్రే కూతురు Elvira తో సహా  బానిస బృందం కలిసి భయంకరమైన
దారుల గుండా ప్రయాణం చేస్టారు .  వాళ్ళు అమెజాన్ నదీ పరివాహక ప్రాంతంలో అడవుల్లో
నీటి ప్రవాహాల మధ్య నడవలేని పరిస్తితిల్లో కూడా ప్రయాణం కొనసాగిస్తారు.

దర్శకుడు ఎంత రాక్షసుడంటే  “పెరు (peru)” లో రాష్ట్రంలో   “ మాచు పీచు “ ప్రాంతంలోని
కొండ మీద నుంచి బరువైన కాస్ట్యూమ్ లు వేసి పశువుల్ని గుర్రాల్ని ఇచ్చి వాళ్ళను మోయిస్తూ
మేఘాల గుండా వాళ్ళని నడిపించడం. సినిమా మొదటి దృశ్యం .
అది చూస్తుంటేనే రోమాలు నిక్కబొడుచు కుంటాయి.

“Gonzalo Pizarro “ పిజార్రో నాయకత్వంలో ఈ యాత్ర మొదలవుతుంది.   “Pedro de Ursúa “ ని
మొదటి కమాండర్ ఇన్ చీఫ్ గా , ఆగిర్రే ని సెకండ్ కమాండర్ ఇన్ చీఫ్ గా నియమిస్తాడు పిజార్రే .  

ముందు ప్రయాణంలో బాగానే ఉన్న ఆగిర్రెకి తానే వాళ్ళందరి మీద రాజవ్వాలి అన్న కోరిక మొదలవుతుంది.
అందులో భాగంగా కమాండర్ “ Gonzalo Pizarro “ ని పట్టుకుని బంధించి ఆ అడవిలోనే కారగారంలా చేసి
అందులో పెడతాడు. “Ursua “ ని షూట్ చేస్తాడు. కొంత కాలానికి అతన్ని ఉరి తీయిస్తాడు.
అతని భార్య స్పెయిన్ దేశపు ఒకానొక యువరాణి  అతడు కనబడక పోయేప్పటికి అతన్ని
వెతుకుతూ ఆ అడవుల్లోకి వెళ్ళిపోతుంది.

వీళ్ళు ప్రయాణం సాగించేదంతా అక్కడి నరభక్షకులైన మనుషులున్న గ్రామాలగుండా .
ఆ నరభక్షక సమూహాల్ని తాము తెచ్చుకున్న మందుగుండు సామాగ్రితో చంపేస్తూ ,
వాళ్ళ గ్రామాలకు నిప్పంటిస్తూ వెళ్తారు అగిర్రే బృందం . ఆ ప్రయాణంలో వాళ్లతో వచ్చిన మనుషులు ,
బానిసలు ఆకలివల్ల రోగాల వల్ల చచ్చిపోతూ ఉంటారు. ఒకానొక సమయంలో ఇక ఈ ప్రయాణం వద్దు
వెనక్కి వెళ్ళడం మంచిది అన్న సందర్భం వచ్చినప్పుడు  “ursua “ ఈ ప్రయాణం అన్వేషణ మానేసి వెనక్కి వెళదాం
అన్నప్పటికి ఆగిర్రే పట్టించుకోడు.అగిర్రే ఆ బంగారం నిధులున్న దేశం కోసం అన్వేషించడం ఆపకూడదు అని
గట్టిగానే ursua ని తృణీకరిస్తాడు. ఆ బృంద సభ్యులు బానిసలు కూడా వెనక్కి వెళ్ళడమే సరైనదని అనుకుంటున్న
సందర్భంలోనే ursua మీద పిస్టల్ దాడి జరుగుతుంది. ursua బ్రతికే ఉంటాడు . ursua ప్రమాదంలో
ఉన్నాడు ఏదో ఒకటి చేయమని మత గురువును సహాయం అడిగినా” Gaspar de Carvajal “ అనే మత గురువు
ఏమి చేయలేడు.  తనతో ఉన్న ప్రజలకి నమ్మకంలేదన్న కారణంగానే ursua ని ఉరేసి చంపించేస్తాడు ఆగిర్రే.

అక్కడితో ఆగకుండ స్థూల కాయుడు , భోజనప్రియుడు  నిర్ణయాత్మకంగా బలహీనుడైన Don de Guzmán ని
తమ అన్వేషణా యాత్ర బృందానికి తాము కనుగొన బోయే ప్రాంతానికి  రాజుగా నియమిస్తాడు. ఒకానొక చోట ఇద్దరు
నేటివ్ ఇండియన్లు వీళ్ళకి ఎదురుపడతారు. వాళ్ళ మెడలో బంగారం చూసి దగ్గరలోనే ఉన్నామని ఆనంద
పడతాడు అగిర్రే . ఆ ఇద్దరికీ మతప్రభోధకుడు బైబిల్ చేతులో పెడతాడు. దేవుడి గురిచి సువార్త చెప్పి దేవుడు
మాట్లాడతాడు అని చెప్తాడు. వాళ్ళు బైబుల్ ని చెవి దగ్గర పెట్టుకుని యెమీ వినిపించడంలేదు దేవుని మాటలు
ఇందులో నుంచి అని అమాయకంగా అడుగుతారు. అది దేవదూషనేనని వాళ్ళని బలవంతంగ మోకాల్లేయించి
ప్రార్ధన కూడా చేయిస్తారు.  మతాన్ని ప్రచారం చేయడం పట్ల వీళ్ళు ఎంత చిత్తశుద్ధితో ఉన్నది చూపించడానికి
పదహారో శతాబ్దంలో ఇలా ప్రాంతాల అన్వేషణ నిధుల గురించి , అక్కడి జనాలకి కొత్త మతాన్ని పరిచయం
చేయడానికి స్పెయిన్ కాలనీలు తయారు చేయడం వెనక ఉద్దేశ్యాన్ని చెప్పకనే చెపుతాడు డైరెక్టర్ .

యాత్ర కొనసాగుతూనే ఉంటుంది. ఆకలి చావులు మొదలవుతాయి. అక్కడి లోకల్ ఇండియన్ల దాడి
జరిగి కొందరు చనిపోతారు. విషజ్వారాలు వస్తాయి. వాళ్ళ తెప్ప పాడవుతుంది. చివరికి పది పదిహేను మంది
మిగులుతారు. వాళ్ళ మీద కూడా దాడి జరుగుతుంది. తిండి లేక బలహీనపడ్డ మతగురువు అగిర్రే బానిస
అది భ్రమ అనుకునే అంత బలహీనంగా మారతారు. సొంత కూతురు కూడా దాడిలో బల్లెం పొడుచుకెళ్ళి చనిపోతుంది.
చివరిగా ఒకే ఒక్కడు మిగులుతాడు. తాను ఒక్కడే అయిన ఆ ప్రాంతాన్ని కనుక్కుని తానే రాజై ఆ ప్రాంతాన్ని
పరిపాలిస్తానని , తను ఉగ్రతని కుమ్మరించే దేవుడని  అనుకునే మాటలతో సినిమా ముగుస్తుంది.

సినిమాలో వీళ్ళు దాటే ఆ నదీ ప్రయాణం ఎంత సహజంగా ఉంటుందో. చూస్తుంటే ఒళ్ళు గగుర్పొడుస్తుంది.
వీళ్లు ఏర్పాటుచేసుకున్న తెప్ప పాడవుతుంది. కొంతమంది నది ఇవతలకు చేరుకుంటారు. కానీ కొంత మంది
అటువైపు ఆ ప్రవాహం ఉదృతం అవడంవల్ల ఆగిపోతారు. దర్శకుడు ఎంత దుర్మార్గుదంటే ఆర్టిస్ట్ లు  
ఆ భయంతో కొట్టుమిట్టాడేది కూడా దృశ్యీకరించి సినిమాలో వాడుకున్నాడు. ఇతనితో సినిమా తీయడమంటే
ప్రాణ సంకటమే.

ఈ సినిమాలో నటించిన బానిస ఇండియన్లు అందరు నేటివ్ అమెరికన్లు. వెర్నెర్ సినిమా తీస్తున్నట్టు వాళ్ళ
సహకారం కావాలని వెళ్ళినప్పుడు వాళ్ళు సంతోషంగా ఒప్పుకున్నారు. కారణం ఆ సినిమా వల్ల నైన ఎలా
తాము విస్మరించబడింది ,ఆక్రమణకి గురైనది తెలుస్తుందని.

స్టూడియోలో  సెట్టింగ్లు వేసి వెర్నెర్ హేర్జోగ్ సినిమా తీసిఉండవచ్చు కాని నటుల సహజమైన హావభావాలను
భయాందోళనలను  ఉన్నవి ఉన్నట్టుగా చూపించేందుకు పెరూవియన్ అడవుల్లోనే అత్యంత సహజమైన
వాతావరణంలో ప్రకృతి మధ్య వెర్నెర్ ఈ సినిమాని డైరెక్ట్ చేసాడు.

అత్యంత రమణీయమైన ప్రకృతి దృశ్యాలను చూపించడం పట్ల దర్శకుని ఆసక్తి కనిపిస్తుంది. ఈ సినిమాలో ఎన్నో
అందమైన పచ్చని ప్రదేశాలు , కొండలు , లోయలు, నదులు చూపిస్తాడు. కొత్త ప్రాంతాలని చూడాలి
కనుక్కోవాలన్న ఆసక్తి ఈ దర్శకునికి లోలోపల ఉందేమో అన్న ఆసక్తి మనకీ కలుగుతుంది ఈయన గారి
సినిమాలు చూస్తె . అందుకు కారణమూ లేకపోలేదు.” Rudolf Herzog “ అనే ఆర్కియాల్జిస్ట్ మన
దార్శకుడు వెర్నెర్ హేర్జోగ్ తాత గారు. ఎందఱో వందల ఏళ్ళుగా వెతుకుతున్న కనిపెట్టలేకపోయిన
Asklepieion, the site of an ancient Greek hospital ని ఆయన తన పరిశోధనల ద్వారా కనిపెట్టాడు.
చిన్నప్పటినుంచి అతను పెరిగిన వాతావరణం ఆ వైపుగా దర్శకున్ని ఆ అభిరుచి పెంచుకోడానికి
పురికొల్పి ఉండవచ్చు.

తన సొంత డబ్బులు , తన సహోదరుని దగ్గర నుంచి తీసుకున్న అప్పు , తన దగ్గరున్న ఒకే ఒక్క
కేమరాతో వెర్నెర్ అతి తక్కువ బడ్జెట్ తో ఈ సినిమా నిర్మించాడు. జర్మన్ టెలివిషన్ స్టేషన్ కూడా
ఇతనికి ఫండింగ్ ఇవ్వడం వల్ల ఆ టీవీలో దీన్ని ప్రదర్శించేందుకు అతడు తొందర తొందరగా
ఈ సినిమాని తీయవలసి వచ్చింది.

ఈ సినిమా తీయడానికి ముందుగానే వెర్నెర్ సౌత్ అమెరికాకెళ్ళి అతడు తన సినిమాకి తగ్గ లొకేషన్లను
చూసుకున్నాడు. పెరూవియన్ అడవుల్లో అమెజాన్ పరీవాహక కొండజాతుల వాళ్లకు అతడు
తీయబోతున్న సినిమా గురించి ముందుగానే చెప్పాడు. 450 మంది ఈ సినిమా బృందం అక్కడ దిగింది.
వాళ్ళలో 270 మంది అక్కడి పెరూవియన్ కొండజాతుల వాళ్లు. పెరూవియన్ పాలిటిక్స్ లో ఆక్టివ్ గా
ఉంటున్న వాళ్ళు. స్పెయిన్ వాళ్లు ఎలా అమెరికాలోకి చొచ్చుకొచ్చి దాన్ని స్పెయిన్ కాలనీగా మార్చేందుకు
ఆక్రమణ చేసిన తీరు ఆ క్రమంలో నేటివ్ అమెరికన్లు ఎలా మాయమవుతూ వచ్చారో చూపించడానికి వెర్నెర్
సినిమా వాళ్లకి ఒక సాధనంగా ఉపయోగపడుతుందని భావించవాళ్ళు ఈ సినిమా చేయడానికి ముందుకొచ్చారు.
“ వేరే ఏ గ్రహాలనుంచో అంతరిక్షవాసులు వచ్చి తమ భూభాగాలను ఆక్రమించుకున్నారని “ ఇప్పటికీ అక్కడి
మూలవాసులు మాట్లాడుకుంటారు.

సినిమాలో అగిర్రెకి ఆగ్రహం , ఆందోళన కలిగినప్పుడు పిల్లనగ్రోవిలాంటి ఒక సంగీతవాయిద్యంతో
ఊదుతో సంగీతం వినిపించే ఒక వ్యక్తి కనిపిస్తాడు. ఆ వాయిద్యం నాలుగైదు వెదురు వేణువులు మూడు
వరుసలుగా పేర్చి( వరుసలో నాలుగో ఐదో వేణువులు అన్నమాట ) ఊదడం ద్వారా సంగీతాన్ని సృష్టించడం .
సినిమా అంత నాలుగైదు సార్లు ఆ ఫ్లూట్ బిట్ వినొచ్చు. అది వాయించడానికి ఆ వ్యక్తి ముందు ఒప్పుకోలేదట.
తరువాత తనకి తానూ ముందు రావడం. సినిమాకి అదేంతో నేటివ్ ఫీలింగ్ తేవడానికి ఉపయోగపడిందని
వెర్నెర్ అంటాడు .

మంగళవారం :  ECHOES FROM A SOMBER EMPIRE

“ Jean-Bedel Bokassa,” తనని తానూ సెంట్రల్ ఆఫ్రికాకి రాజుగా ప్రకటించుకున్న సైనికాధ్యక్షుడు.
మనుషులను తిన్నాడన్నా నేరంతో పాటు ఇంకెన్నో నేరాలకి సంబంధించి అంతర్జాతీయ కోర్టులో
ముందు మరణశిక్ష ఆ తర్వాత యావజ్జీవ కారాగార శిక్ష అనుభవిస్తూ చనిపోయిన వ్యక్తి.

Michael Goldsmith అనే జర్నలిస్ట్ తిరిగి సెంట్రల్ ఆఫ్రికాకి ప్రయాణమై వెళ్తూ బోకాసా చేతుల్లో
తానూ చిత్ర వధ అనుభవించిన క్షణాలను గుర్తు చేసుకుంటూ వెళుతూ ఉండడటంతో
సినిమా ప్రారంభం అవుతుంది.

ఒక వైపు సెంట్రల్ ఆఫ్రికా ప్రజల మనోగాతాలు. మరో వైపు బోకాసా భార్యలు , పిల్లలతో మాట్లాడిస్తూ
డాక్యుమెంటరీ నడిపిస్తాడు వెర్నెర్. తన ఇల్లు తన వైభవానికి సంబంధించిన క్లిప్స్ . అతని రాజ్య పట్టాభిషేకం.
తన మీద మోపబడిన నేరారోపనలకి సంభందించి తన జస్టిఫికేషన్ గురించి రేడియోలో
ప్రసంగం చేయడం చూపిస్తాడు దర్శకుడు.

వెర్నెర్ అన్ని డాక్యుమెంటరీల లాగా ఇక్కడ ఎక్కడా లీడ్ మాట్లాడడు. లాయర్లు, సామాన్య ప్రజలు ,
బోకాస పత్నులు, పిల్లలు,  జాలరులు, విలేకర్లు ఇలా వాళ్ళతో మాట్లాడిస్తూ బోకాసాని క్షుణ్ణంగా
పరిచయం చేస్తాడు. ఎక్కడ కూడా ఎవరు సరైనవాల్లు అని చెప్పాడు గాని ప్రజల వ్యతిరేఖతని
చాలా డీటెయిల్గా మన ముందు ఉంచుతాడు. ఒక రకంగా ఫాక్ట్స్ ని కలెక్ట్ చేయడం చాల పెద్ద పని.
కలెక్ట్ చేసిన ఫాక్ట్స్ తో డాక్యుమెంటరీ చేయడం ఇంకా పెద్ద పని. డాక్యుమెంటరీని ఫీచర్ ఫిలిం అంత
ఈక్వల్ గా ప్రమోట్ చేయడం కూడా దర్శకుడి ప్రతిభకి నిదర్శనం.

ECHOES FROM A SOMBER EMPIRE చూసాక రాజరికంలో మగ్గిన ప్రజల మనోగాతాలు చాలా బాగా
అర్ధం అవుతాయి. ప్రజస్వామ్యయం కోసం ప్రజలు పడే తపన అర్ధం అవుతుంది. ఎంతటి రాజైన ఏదో ఒక రోజు
ప్రజాకోర్టులో నిలబడాల్సిందే అని కూడా అర్ధం అవుతుంది. అటుగా ఇంకో వైపుగా ఎంతటి ఆలోచనా పరుడైనా
పెద్ద రాజ్యాల మాట వినకపోతే తనకి తానూ నాశనం కొనితెచ్చుకోవడమే అనే అంశం కూడా మనకి అర్ధం అవుతుంది.

బుధవారం :ఫటా మార్గానా ;  fata morgana

ఎండమావుల గురించి మనకి చాలానే తెలుసు. కాని మయాన్ మిథ్ ని బేస్ చేసుకుని సృష్టి ఎలా జరిగింది
అనే విషయాన్ని వివరిస్తూ రక రకాల నేలని చూపిస్తాడు దర్శకుడు. దాదాపు పదహేడు రకాల ఆఫ్రికా నేలని
చూపిస్తూ దేవుడు మనుషులను ఎందుకు చేసాడు అని వివరిస్తాడు.

ఈ డాక్యుమెంటరీ ఒక దృశ్య కావ్యం. I క్రియేషన్ ii పారడైస్  iii గోల్డెన్ ఏజ్ అనే భాగాలుగా డాక్యుమెంటరీని
విడగొట్టి మానవ పరిణామ క్రమం గురించి వారి పరివర్తన నాగరికత గురించి మాట్లాడతాడు . గోల్డెన్ ఏజ్ కొచ్చే
వరకు చావుభయంతో మనిషి కోల్పోయే సంతోషాన్ని మాట్లాడతాడు.

ఈ డాక్యుమెంటరీ అంత దృశ్య కావ్యంగా సాగిపోతుంది.

ఈ డాక్యుమెంటరీ తీసేప్పుడు వెర్నెర్ ఏ కథ అనుకోకుండా వెళ్లి అన్నీ చిత్రీకరించి వచ్చాక స్క్రిప్ట్ రాసుకున్నాడని
చెప్తాడు. స్క్రీన్ ప్లే ని ఎలా రన్ చేయాలో తెలిసిన దిట్ట వెర్నెర్.

మనిషి జీవితంలో ఎందమావుల్లాంటి అనుభవాల్ని మాట్లాడడానికి వెర్నెర్ ఎప్పుడు ప్రయత్నం చేస్తున్నట్టు
అతడి చిత్రాలు చూస్తే అర్ధం అవుతుంది ..

గురువారం : BELLS FROM THE DEEP  : బెల్స్ ఫ్రం ద డీప్

రష్యన్ మిస్టిసిజం గురించి మాట్లాడే డాక్యుమెంటరీ ఫిలిం.  రష్యాలో మతం పేరుతో వ్యాప్తి చెందుతున్న ఒక కల్ట్
గురించి చాల బాగా ద్రుశ్యీకరించాడు వెర్నెర్. మూఢనమ్మకాలు ఒక్క మన దేశంలోనే లేవు ప్రపంచం అంతా .
ఒక లాగే ఉంటాయని చూపించే అతని ప్రయత్నం నిజంగా అభినందనీయం .

తానే క్రీస్తు గా చెప్పుకునే వ్యక్తిని చూపిస్తూ ప్రారంభమయ్యే డాక్యుమెంటరీ అంత తప్పిపోయిన ఒక పట్టణం
గురింఛి దాని చుట్టూ జరిగే అనేకానేక సంఘటనల గురించి మాట్లాడతాడు. రష్యాలో ఉన్న స్వస్థత గురించిన నమ్మకాలు.
దయ్యాలు దేవుళ్ళ గురించిన నమ్మకాలను అక్కడి జనాలతో మాట్లాడిస్తూ చూపిస్తాడు.

1993 లో ఈ డాక్యుమెంటరీ వచ్చింది. మంగోలియన్ల చేతిలో నాశనం అయిన పట్టణం” Kitezh “ కీటిజ్
గురించి సెకండ్ హాఫ్ చూపిస్తాడు. ఒక పట్టణం అంత భూమిలోకి మాయమవడం. అక్కడ ఒక పెద్ద సరస్సు
లేదా కొలను ఏర్పడడం. దాని పక్కనుంచి లేదా దానిపై నుంచి వెళ్ళేప్పుడు చర్చి గంటల శబ్దం రావడం.
లేదా క్యాండిల్లు పట్టుకున్న వాళ్ళు కనిపిస్తూ మాయమవడం. అక్కడ చేట్టుకోట్టేసిన వ్యక్తి మరణించడం.
దయ్యాలు కనబడడం ఇలాంటివన్నీ డాక్యుమెంట్ చేస్తాడు వెర్నెర్.

ఏ కొలను మీద కొందరు మోకరించి ప్రార్ధనలు చేస్తారో అదే కొలనుకి సంబంధించి కొందరు చేపలు పట్టడానికి తవ్వడం.
ఇంకొందరు దానిమీద ఐస్ స్కేటింగ్ చేయడం చూపిస్తాడు. నమ్మకాలు మనుషుల అమాయకత్వం. మిత్ లను
గురించి ఎక్కువగా చర్చిస్తాడు వెర్నెర్. అవి చూపిస్తూనే ప్రక్రితినీ ఎంత బాగా చూపించగలడో ఏ గ్రాఫిక్ లేకుండా
అతనికే సాధ్యం. మతమా మనిషా ? అన్న ప్రశ్న , మనిషా అదికారమ రాజ్యామా ? అన్న ప్రశ్న అతని ప్రతి
డాక్యుమెంట్లో సినిమాలో ఇన్విసిబిల్  గా కనిపిస్తుంది.

శుక్రవారం : FITZCARRALDO : ఫిట్జ్కారల్డో :

తన అభిరుచికోసం సంతోషం వెతుకుతూ వెళ్ళే ఒక మనిషి ఆదివాసి ప్రజల సేవియర్ గా ఎలా మారి అదే
సంతోషం అనే సంతృప్తి నిర్వచనం ఇస్తాడో , ఓపెరా సంగీతం నేపద్యంలో చెప్పే కథ.

ఈ సినిమాకి , వేర్నేర్కి చాలా అవార్డ్లు వచ్చాయి.1982 లోవచ్చిన సినిమా . Peruvian rubber baron కి
సంబంధించిన సినిమా. ఫిట్జ్ కరాల్దో అనే వ్యక్తి ఒక పడవను కొని పడవను కొండ దాటించి అమెజాన్ అడవుల్లో
వున్న రబ్బర్ ని తీసుకుని గోప్పోడయ్యి తన కోసం తానే ఒక ఓపెరా హౌజ్ కట్టాలన్నది అతని కల . మోల్లీ అనే
తన ప్రేమిక అతనికి చాల సహాయంగా ఉంటుంది.

అతడు పడవ కొని అమెజాన్ వైపుగా ప్రయాణం అవుతున్న సమయంలో అక్కడి మూలవాసులు దాడికి ప్రయత్నించే
అవకాశం ఉందని భయపడి అతనితోవచ్చిన పని  వాళ్లు పారిపోతారు. ఇక్కడ కూడా ఒక మిత్ ఉంటుంది.
ఆ ఆదివాసి తెగలని రక్షించడానికి తెల్ల పడవనేసుకుని ఒక తెల్లవ్యక్తి వస్తాడని. వాళ్ళు ఇతని మీద దాడిచేయకుండా
ఫిట్జ్ కి సహాయం చేస్తుంటారు.

అసలు కొండని తవ్వే పనిని వెయ్యి మంది ఆర్టిస్ట్ లని పెట్టి నిజంగానే చేయించడం వెనక దర్శకుడి పిచ్చి డిటర్మినేషన్
కనిపిస్తుంది. ఆ అమెజాన్ అడవుల అందాలు చూడాలా .. ? ఆ పడవ ప్రయాణం చూడాలా ? పాపం ఈ ఆదివాసిల
కష్టాలను చూడాలా ? మనుషులని పాత్రలని ఇంత అవలీలగా ఎలా తన బుర్రలో చిత్రిన్చుకుంటాడో ఈ దర్శకుడు .
చాలా ఆశ్చర్యం కలుగుతుంది.

ఆ నీటి ప్రయాణం ఆ కొండలు .. ప్రకృతిని ఇంత అద్బుతంగా ఏ దర్శకుడు చూపించి ఉండలేదేమో అనిపిస్తుంది ..
ఒక్కో ఫ్రేం ఒక కవిత ..

…….

అయిదు రోజులు బుర్రంత వెర్నెర్ నిండిపోయాడు. అతని సినిమాలు నిండిపోయాయి. అతనితో చేసిన సాహస
యాత్రలు ఇలాగే గుర్తుండిపోతాయి. ఒక్కసారైనా అతన్ని వ్యక్తిగతంగా కలిసి అతని చేతుల్ని ముద్దుపెట్టేసుకోవాలని
అనిపించింది. ఆ చేతులు ప్రతి సృష్టి చేసేయగలవు. ఇలాంటి సినిమాలు కదా జనాల్ని వెంటాడేవి. ఆ డైలాగ్లు తక్కువ
మాటలతో ఎంత సూటిగా మాట్లాడేస్తుంటాడు . వెర్నెర్.. వెర్నెర్ ,, నువ్వేం చేస్తావో చెప్పడానికి మాటల్లేవు.
నీ పిచ్చి నాకు బాగా నచ్చింది. నీ తెగింపు నీ భోలా తనం. నీ మంచి తనం. నీ మానవత్వం.. చివరాఖరికి నువ్వు
దొంగతనం చేసిన నీ కెమెరా కూడా …

ఈ ఫెంటాస్టిక్ ఫైవ్ సినిమాల పేరుతొ రవీంద్రభారతిలో హరి కృష్ణ మామిడి అన్న పూనుకుని వేయకపోతే నేను  
చూసేదాన్నా !! thank you Hari krishna maamidi anna. Thank you Ravindra bharati

​​ఇవాన్స్ చైల్డ్ హుడ్

యుద్ధం ఎప్పుడు గొప్ప గొప్ప త్యాగాలను , యవ్వన ప్రాయాన్ని బాల్యాన్ని బలికోరుతుంది. యుద్ధంలో విజయం సాధించడం అంటే ప్రాణంతో కూడుకున్నవన్నీ మట్టి కలిసిపోవడం ,మంట కలిసిపోవడమే. ఒక గాయాన్ని చరిత్ర గుండెపై చేసి దాన్ని మానిపోకుండా  మాటి మాటికీ రేపుతూ ఉండడమే. యుద్ధం ఒక భయంకర స్వప్నం. యుద్ధాన్ని హత్తుకున్న ఎన్ని రాజ్యాలు దేశాలు సంతోషంగా విలసిల్లాయని చెప్పగలం. అలాంటి యుద్ధ వాతావరణాన్ని చూపిస్తూ , ఆ యుద్ధంలో తల్లిని తండ్రిని కుటుంబాన్ని కోల్పోయిన  పండ్రెండేళ్ల బాలుడి కథ " ఇవాన్స్ చైల్డ్ హుడ్ ".

రెండో ప్రపంచ యుద్ధంలో  "Ivan Bondarev" అనే 12 ఏళ్ల కుర్రాడు రష్యా సైన్యంలో సైనికుడిగా చేరతాడు. చిన్న కుర్రాడు నాజీలకు అనుమానం రాదని భావించిన రష్యా సైన్యం ఆ కుర్రోన్ని నిఘా కోసం గూఢచారిగా పంపుతుంది. రహస్యాలను ఎంతో నేర్పుతో తెచ్చే ఆ కుర్రాణ్ణి లెఫ్టినెంట్ " Galtsev "ఇంకొందరు సైనికులు ఎంతో  ఇష్టపడతారు. ఆ అబ్బాయి నాజీల మీద  ప్రతీకారంతో రగిలిపోతూ తను చేయలేని తీర్చుకోలేని పగని రష్యా సైనికులకు సహాయం చేయడం ద్వారా తీర్చుకోవచ్చని భావిస్తుంటాడు. అతన్ని అందుకు దూరంగా ఉంచాలని మిలటరీ స్కూల్లో వేసిన ,చిల్డ్రన్ స్కూల్లో వేసినా పారిపోయి వస్తానని చాలా సూటిగా కోపంతో రగిలిపోయే ఇవాన్ చెబుతుంటాడు. తనని మిలటరీ స్కూల్ కి పంపినా పారిపోయి వస్తానన్న ఇవాన్ చివరగా ఒక మిషన్ కోసం వెళ్తాడు. కానీ అతడెప్పుడు ఇక తిరిగిరాడు.   ఆ యుద్ధం ఆ కుర్రవాడికి ఎన్ని భయంకరమైన కలల్ని మిగిలిస్తుందో అతడు కనే కలల ద్వారా చూపిస్తుంటాడు దర్శకుడు. నాజీల పరాజయం తర్వాతా రష్యాన్ని స్వాధీనం చేసుకుని దేశంలోలోకి ప్రవేశించిన రష్యన్ సైనికులు ఇవాన్ అమరుడవడాన్ని ఒక ఫైల్ లో చూపిస్తూండడం అతడి మరణానంతరం అతడి కలని చూపిస్తూ సినిమాని ముగియడం మనం చూస్తాం. 

సినిమా నలుపు తెలుపుల బొమ్మలతో ఒక కవితగా సాగిపోతున్నట్టు ఉంటుంది. దర్శకుడు  Andrei tarkovsky ఈ సినిమాని స్వప్నాదృశ్యాలతో ప్రస్తుతాన్ని మిళితం చేస్తూ కథని కొనసాగిస్తూ దృశ్య కావ్యంగా మలిచిన తీరు అద్భుతం. ఇందులో ఇవాన్ కనే కలలు కథ నుంచి విడివడి వున్నవి కావు. అవి కథనాన్ని ముందుకు తీసుకెళ్లే తాళపు చెవుల్లా ఉంటాయి.

ఒక కుర్రవాడు పచ్చని చెట్ల మధ్య , సీతా కొక చిలుక కోసం సీతాకోక లా ఎగురుతూ ,గెంతుతూ పరుగెడుతూ ఆ ప్రాణంతో తొణికిసలాడే పచ్చని చెట్ల మధ్య హాయిగా ఆడుకుంటూ తిరుగుతూ వాళ్ళ అమ్మ తెచ్చిన నీళ్లను తాగి సేద తీరుతూ ఉన్నట్టు తన గతాన్ని కలగనడంతో సినిమా ప్రారంభం అవుతుంది.  కానీ యుద్ధం ఏంచేస్తుంది ప్రాణాన్ని ఎండిపోయేలా చేస్తుంది. అందుకు సాదృశ్యంగా బాంబులతో కాలిపోయి ఎండిపోయి బూడిదైన చెట్ల మధ్య కథ కొనసాగడం చూపిస్తాడు దర్శకుడు. తన కలల్లో తానూ చూసే అందమైన ప్రపంచాన్ని ఆస్వాదించే ఆ కుర్రాడు నిద్ర మేల్కొనేప్పటికీ ఎలాంటి భయంకరమైనవాతావరణంలో గడుపుతున్నాడో చూస్తే చూసే ప్రేక్షకులకు బాధేస్తుంది. 

ఇదే కథలో మాషా అనే ఒక యువతిని గురించి పార్లెల్ గా స్టోరీ రన్ చేస్తుంటాడు దర్శకుడు. మాషా ఆ యుద్ధంలో సైనికులకు సహాయం చేసేందుకు పనిచేసే మెడికల్ అసిస్టెంట్. కొహ్లీన్ అనే సైనికుడు తనని అడుగడునా సెడ్యూస్ చేయడం చూపిస్తుంటాడు. తరువాత తనతో చదివిన తన స్నేహితుడు. ఇంకో లెఫ్టినెంట్ . ఇలా యుద్ధంలో అమ్మాయిలకి రక్షణ లేకపోవడాన్ని చూపించే ప్రయత్నం చేసాడు దర్శకుడు. పిల్లలు బాల్యం కోల్పోవడమే కాకుండా స్త్రీలు యువతులు తమ విలువైన జీవితాన్ని ఎలా పణంగా పెట్టవలసి వస్తుందో ఈ సినిమా మాట్లాడుతుంది. 

సినిమాలో ఇవాన్ , మాషాలిద్దరిపై యుద్ధ ప్రభావం ఉండకూడదని కోరుకుంటాడు లెఫ్టినంట్ " గెల్స్టోవ్ " . ఇవాన్ ని స్కూల్కి పంపడం అతడి ఉద్దేశం కానీ యుద్ధంలో  తనకి తానె బాస్ నని ప్రకటించుకుంటాడు ఇవాన్. బక్క చిక్కి ఎముకలు బయటికి కనబడే బాలుడివి నువ్వేం చేయగలవు అనే గేళి ఇవాన్నీ ఇంకా కఠినంగా తయారు చేస్తుంది. అయితే మాష ఆ మిలిటరీ క్యామ్పు నుంచి పట్టణంలోని హాస్పిటల్కి పంపివేయబడుతుంది. యుద్ధం జీవితాలపై నిర్ణయాలను తీసుకునే అధికారాన్ని కూడా కోల్పోయేలా ఎలా చేస్తుందో ఈ సినిమా మాట్లాడుతుంది. 

ఇవాన్ కలలు అబ్స్ట్రాక్ట్ గా అనిపించినా ప్రతి కల చర్చకి పెడితే ఒక గ్రంధం అవుతుంది. సినిమా ప్రతీ ఫ్రేమ్లో దర్శకుడి ప్రతిభ కనిపిస్తుంది. సినిమా అంత చీకటి వెలుగుల మధ్య ఏ  ఫ్రెమ్ లో ఆపిన ఒక అద్భుతమైన దృశ్యం. 

సినిమా విడుదలయ్యింది 1962 లో అప్పటికి అది ప్రపంచ యుద్ధకాలం కాదు. అయినా దర్శకుడు తన దర్శకత్వ పటిమతో ప్రేక్షకులను కాలంలో ప్రయాణించేలా చేస్తాడు.  “The past is more real than the present.” అని నమ్ముతాడు  Tarkovsky.

కలలకి యధార్ధతకి మధ్య ఒక వంతెన వేసి నడిపిన ఇవాన్స్ చైల్డ్ హుడ్ యుద్ధ బీభత్సాన్ని ,యుద్ధ ప్రభావాన్ని చూస్తున్న ప్రేక్షకుడి ముందు చాలా సున్నితంగా ఆలోచనాత్మకంగా ఆవిష్కరిస్తుంది.

1963 లో  Venice Film Festival’s లో " the Golden Lion " అవార్డును అందుకున్న చిత్రంగా  " ఇవాన్స్  చైల్డ్ హుడ్ " చరిత్ర సృష్టించింది. తరువాత Tarkovsky తీసిన సినిమాలన్నీ అద్భుతమైన సినిమాలుగా పరిగణింపబడ్డాయి.  ఈ దర్శకుడు  తీసిన ఈ సినిమాలైన cesspools in Stalker [1979] , swimming pool in Nostalgia [1983] ,  The Sacrifice (1986) , తప్పక చూడవలసిన సినిమాలు. 

ఈ సినిమా దర్శకుడు  Andrei tarkovsky కి చాలా మంచి పేరు తెచ్చిపెట్టింది. అతన్ని అంతర్జాతీయ దర్శకుడిగా నిలబెట్టింది.  4 April 1932 లో  Zavrazhye, Russia లో తార్కోవ్స్కీ జన్మించాడు. ప్రపంచ యుద్ధం జరిగేప్పుడు సినిమాలో కుర్రాడి పాత్రకున్న వయసు దర్శకుడి వయసు ఇంచుమించు సమానం. ఆ యుద్ధ ప్రభావం దర్శకుడి మీద కూడా ఉండి ఉండవచ్చు.  Ingmar Bergman  అనే దర్శకుడు టర్కోవ్స్కీ గురించి రాస్తూ  

- " When I discovered the first films of Tarkovsky, it was a miracle. I suddenly found myself before a door to which I had never had the key.a room which I had always wished to penetrate and wherein he felt perfectly at ease. Someone was able to express what I had always wished to say without knowing how. For me Tarkovsky is the greatest filmmaker

– Ingmar Bergman

టర్కోవ్స్కీ తండ్రి   Arseny Alexandrovich Tarkovsky గొప్ప కవి. తండ్రి కవి అవడం వల్ల టర్కోవ్స్కీ మీద ఆ ప్రభావం కూడా ఉండి ఉండవచ్చు.అతని తల్లి Maria Ivanova Vishnyakova, the Maxim Gorky Literature Institute నుంచి గ్రాడ్యుయేట్ పట్టా అందుకుని ప్రూఫ్ రీడర్గా పని చేస్తుండిన వ్యక్తి . 

రచయిత ,కవి,. తనకి తానూ సినిమా విద్యార్థిని అని చెప్పుకునే దేవరాజు మహారాజు గారు మొన్నటి సండే సినిమాకి క్యూరేటర్ గా వ్యవహరించారు. దర్శకుడి గురించి అతని ప్రతిభ గురించి., ఇవాన్స్ చైల్డ్ హుడ్ సినిమాని ఎందుకు ఎంపిక చేసుకోవలసి వచ్చిందో చాలా విపులంగా తెలియజేసారు. 

ఆదివారం సినిమా పేరుతో రవీంద్రభారతి ,పైడి జయరాజు థియేటర్లో వేస్తున్న వరల్డ్ క్లాసిక్స్ ఒక్కొక్కటి ఒక్కో అద్భుతం. మామిడి హరికృష్ణ అన్నకి, తెలంగాణా సాంస్కృతిక శాఖకి ఈ విషయమై అభినందనలు చెప్పకుండా ఉండలేము.